Kekemelik, çocuklarda sık görülen bir konuşma bozukluğudur ve genellikle 2-6 yaş aralığında ortaya çıkar. Bu dönemde çocuklar dili yeni öğrenmeye başladıkları için konuşmalarında takılmalar, duraksamalar ve kelimeleri tekrarlamalar görülebilir. Çoğu zaman geçici olan bu durum, bazı çocuklarda kalıcı hale gelebilir. Peki, çocuklarda kekemelik neden olur ve nasıl yönetilebilir?
Çocuklarda Kekemeliğin Nedenleri
Kekemeliğin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin bu durumu tetiklediği düşünülmektedir:
– Gelişimsel Kekemelik: Küçük yaşta ortaya çıkan ve genellikle kendiliğinden düzelen kekemeliktir. Çocukların dil becerileri henüz tam gelişmediğinden, hızlı düşünme ve konuşma arasında uyumsuzluk olabilir.
– Genetik Faktörler: Ailede kekemelik öyküsü olan çocuklarda bu durum daha sık görülebilir.
– Nörolojik Etkenler: Beynin konuşma ile ilgili bölgelerindeki sinyallerin farklı çalışması kekemeliğe neden olabilir.
– Psikolojik Faktörler: Stres, kaygı, korku veya travma gibi duygusal durumlar kekemeliği artırabilir. Ancak kekemelik, doğrudan psikolojik sebeplerle ortaya çıkan bir durum değildir.
Kekemeliğin Belirtileri Nelerdir?
– Kelime veya heceleri tekrarlama: Örneğin, “ba-ba-baba” gibi.
– Konuşma sırasında duraksamalar: Çocuk, kelimeyi söylemek için zorlanabilir.
– Seslerin uzatılması: “Aaaaanne” şeklinde uzatarak konuşma.
– Konuşma sırasında yüz kaslarında gerilme veya tikler: Kekemelikle birlikte mimiklerde değişimler görülebilir.
– Belirli kelimelerden kaçınma: Çocuk bazı kelimeleri bilerek kullanmamaya çalışabilir.
Çocuklarda Kekemelikle Başa Çıkma Yöntemleri
Çoğu çocukta kekemelik zamanla kendiliğinden düzelebilir. Ancak, ebeveynlerin ve öğretmenlerin doğru yaklaşımı bu süreci kolaylaştırabilir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
1. Sabır ve Sakinlik Gösterin
Çocuğunuz kekelerken cümlesini tamamlaması için ona zaman tanıyın. Onun yerine kelimeleri tamamlamak veya acele ettirmek kaygısını artırabilir.
2. Basit ve Yavaş Konuşun
Çocuğunuzla konuşurken sakin, yavaş ve anlaşılır bir şekilde konuşun. Bu, onun da konuşma hızını dengelemesine yardımcı olur.
3. Stres Ortamını Azaltın
Kekemelik, stresli ortamlarda artabilir. Çocuğunuzun kendini rahat hissedebileceği bir iletişim ortamı oluşturun. Onu eleştirmek veya düzelmeye zorlamak yerine destekleyici olun.
4. Göz Teması Kurun ve İlgi Gösterin
Konuşurken çocuğunuzun gözlerine bakarak onu dinlediğinizi hissettirin. Kekemelik sırasında dikkat dağıtmak yerine konuşmasını tamamlamasına fırsat verin.
5. Konuşma Terapisinden Destek Alın
Eğer kekemelik 6 aydan uzun sürüyorsa veya çocuğun sosyal hayatını olumsuz etkiliyorsa, bir dil ve konuşma terapistinden destek almak faydalı olabilir. Erken müdahale, kekemeliğin kalıcı hale gelmesini önleyebilir.
Çocuklarda kekemelik çoğu zaman geçici bir durumdur ve doğru yaklaşımla kontrol altına alınabilir. Sabırlı olmak, destekleyici bir ortam sağlamak ve gerektiğinde uzman yardımı almak, çocuğunuzun kendine güvenerek akıcı konuşmasını geliştirmesine yardımcı olabilir.
